Co to są inlay i onlay?
Inlay oraz onlay to rodzaje uzupełnień protetycznych, wykorzystywanych w stomatologii do odbudowy zębów, które zostały zniszczone przez próchnicę lub urazy, ale w których nie jest konieczne wykonanie pełnej korony zębowej. Te rodzaje wypełnień różnią się od tradycyjnych plomb tym, że są one precyzyjnie przygotowywane w laboratorium protetycznym z wycisku zęba pacjenta. Materiały wykorzystywane do ich wykonania to najczęściej porcelana, złoto lub stopy metali. Inlay jest wypełnieniem umieszczanym wewnątrz zęba, ograniczonych do powierzchni żujących i brzegów, a nie obejmuje przyściennej części zęba. Onlay, natomiast, jest większym wypełnieniem, które pokrywa również jedną lub więcej krawędzi zęba oraz może niekiedy obejmować pokrycie całej powierzchni żującej. Wypełnienia te są szczególnie polecane, gdy uszkodzenie zęba jest zbyt duże dla standardowego wypełnienia, ale niewystarczające, aby wymagało zastosowania pełnej korony.
Główne zalety zastosowania inlayów i onlayów
Inlay i onlay oferują wiele korzyści zarówno funkcjonalnych, jak i estetycznych. Są one uważane za bardziej trwałe niż tradycyjne wypełnienia kompozytowe czy amalgamatowe, ponieważ materiały, z których są wykonane, charakteryzują się wyższą wytrzymałością na ścieranie i lepszym dopasowaniem do tkanek zęba. Ponadto, ich właściwości przypominające naturalną strukturę zęba umożliwiają lepsze przywrócenie pierwotnego kształtu i funkcji zęba, co jest istotne dla zachowania zdrowia układu żucia. Dzięki zastosowaniu swoistych materiałów takich jak porcelana, inlay i onlay praktycznie nie różnią się kolorem od naturalnej tkanki zęba, co czyni je bardzo estetycznym wyborem. Ponadto, materiały te są bardziej odporne na barwienie i przebarwienia niż tradycyjne wypełnienia, co jest szczególnie istotne dla osób dbających o estetyczny wygląd uśmiechu. W przypadku dużych uszkodzeń zębów, zastosowanie inlayów lub onlayów może być sposobem na uniknięcie potrzeby przeprowadzenia bardziej inwazyjnych zabiegów, jak np. koron. Dodatkowo, ze względu na minimalnie inwazyjną metodę przygotowania zęba do aplikacji, więcej zdrowej tkanki zębowej jest zachowywane w porównaniu z przygotowaniem pod koronę.
Procedura wykonania inlayów/onlayów i ich żywotność
Proces wykonania inlaya lub onlaya jest kilkuetapowy. Pierwszym krokiem jest przygotowanie zęba przez usunięcie zniszczonej tkanki oraz wypełnienie tymczasowe, które jest stosowane do czasu opracowania ostatecznego uzupełnienia w laboratorium. Następnie, na podstawie dokładnego wycisku zęba, technik dentystyczny tworzy inlay lub onlay, który idealnie pasuje do kształtu zęba pacjenta. Po opracowaniu, uzupełnienie jest cementowane lub klejone na stałe do zęba, przywracając mu naturalny kształt, funkcję i wygląd. Żywotność inlayów i onlayów jest zazwyczaj bardzo długa, co wiąże się z wysoką jakością materiałów oraz precyzją wykonania. Z odpowiednią higieną, kontrolami stomatologicznymi i świadomą dbałością o nawyki żucia, mogą one służyć pacjentom nawet przez kilkanaście lat. Jest to ważna inwestycja w zdrowie jamy ustnej, ponieważ dzięki temu rodzajowi wypełnień ryzyko powstania wtórnych ubytków oraz konieczność przeprowadzania bardziej kosztownych i skomplikowanych zabiegów jest znacznie mniejsze.